Opšte informacije

Zaštita od požara je skup aktivnosti koje imaju za cilj smanjenje rizika nastanka požara. To podrazumeva brzo i efikasno gašenje požara i preduzimanje svih propisanih mera ukoliko dođe do istog. Prema Zakonu o zaštita od požara, član 2., sistem zaštite od požara obuhvata skup mera i radnji za planiranje.

  1. Finansiranje, organizovanje, sprovođenje i kontrolu mera i radnji zaštite od požara.
  2. Za sprečavanje izbijanja i širenja požara, otkrivanje i gašenje požara, spasavanje ljudi i imovine.

Član 3. ovog zakona bavi se subjektima zaštite od požara, a to su državni organi, organi autonomne pokrajine, organi jedinica lokalne samouprave, privredna društva, druga pravna i fizička lica. Subjekti zaštita od požara dužni su da postupaju u skladu s obavezama utvrđenim ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.

Osnovni cilj propisanih mera zaštite od požara jeste zaštita života ljudi, telesnog integriteta, materijalnih dobara i životne sredine. Strategijom se utvrđuje stanje u oblasti zaštite od požara i mere koje treba preduzeti i to donosi Vlada.

Osnovne obaveze pravnih lica u oblasti zaštite od požara su odgovarajuće organizacije zaštite od požara i donošenje opšteg akta koje pravno lice mora da ima. Prema Zakonu o zaštiti od požara potrebno je da se imenuje lice koje je stručno osposobljeno za sprovođenje zaštite od požara. Nadzor nad sprovođenjem mera zaštite od požara vrši MUP preko inspektora. Svi zaposleni dužni su da se upoznaju sa svim opasnostima od izbijanja požara, da prisustvuju osnovnoj obuci iz zaštite od požara, sprovode mere zaštite, a u slučaju požara da pristupe gašenju.

Na osnovu ugroženosti od požara objekti, delatnosti i zemljišta dele se u tri kategorije:

  • sa visokim rizikom od izbijanja požara – prva kategorija ugroženosti od požara;
  • sa povećanim rizikom od izbijanja požara – druga kategorija ugroženosti od požara;
  • sa izvesnim rizikom od izbijanja požara – treća kategorija ugroženosti od požara.

Subjekti iz prve i druge kategorije ugroženosti od požara neophodno je da imaju Plan zaštite od požara. Dokument koji sadrži prikaz postojećeg stanja zaštite od požara, procenu ugroženosti od požara, i organizaciju zaštite od požara. Plan zaštite od požara sadrži predlog tehničkih i organizacionih mera za otklanjanje nedostataka i unapređenje stanja zaštite od požara. Proračun potrebnih finansijskih sredstava i propisane proračunske i grafičke priloge. Na Plan zaštita od požara i izmene i dopune tog plana pribavlja se saglasnost Ministarstva kojom se potvrđuje punovažnost ovih dokumenata.

Subjekti u trećoj kategoriji ugroženosti od požara imaju obavezu da donesu Pravila zaštita od požara. To je dokument koji opisuje način osposobljavanja zaposlenih za sprovođenje zaštite, proračun broja ljudi koji se mogu evakuisati, uputstva, planove evakuacije.

Svi subjekti zaštite od požara moraju imati planove evakuacije i uputstva za postupanje u slučaju požara. Planovi i uputstva moraju biti istaknuti na vidljivom mestu.

Česta pitanja

Objekati u trećoj kategoriji ugroženosti od požara, stambene zgrade, privredno društvo odnosno drugo pravno ili fizičko lice, koje je vlasnik odnosno korisnik poslovnih, industrijskih i objekata javne namene i slobodnostojećih garaža, nisu u obavezi da imaju Plan zaštite od požara, donose Pravila zaštite od požara u skladu sa članom 28. Zakona o zaštiti od požara.

Nadzor nad izvršavanjem odredba ovog zakona i propisa donesenih na osnovu njega vrši Ministarstvo preko inspektora. U toku inspekcijskog nadzora ovlašćeni inspektori koriste kontrolne liste, koje sadrže spisak prioritetnih pitanja provere i drugih radnji za koje je inspekcija ovlašćena. Po završetku inspekcijskog nadzora, kontrolna lista čini sastavni deo zapisnika. Inspekcijski nadzor prema vrsti, može biti redovan, vanredan, kontrolni i dopunski.

Da, to je zakonska obaveza svakog zaposlenog da u slučaju nastanka požara, odmah pristupi gašenju.

Najčešći uzroci su: neispravne električne instalacije, neispravni električni uređaji, pregrevanje električnih potrošača (grejalice, punjači za telefon, električni rešoi i sl.), neispravne gasne instalacije (creva i ventili na čeličnim bocama), nepažnja prilikom korišćenja otvorenog plamena (čest uzrok požara u stambenim objektima i na otvorenom prostoru – šumski požari), neispravne i nekontrolisane gromobranske instalacije, nepridržavanje propisanih mera zaštite od požara prilikom izvođenja radova zavarivanja, rezanja i lemljenja.

Lica koja se bave poslovima zaštite od požara moraju biti stručno osposobljena što položen stručni ispit iz oblasti zaštite od požara. Svako privredno društvo, odnosno pravno lice, može za obavljanje ovih poslova angažovati drugo privredno društvo ili pravno lice u skladu sa zakonom.

Plan evakuacije služi da se zaposleni ili zatečena lica u privrednom subjektu ili objektima druge namene upoznaju sa putevima bezbedne evakuacije, rasporedom i tipom protivpožarnih aparata, hidranata, ručnih javljača požara kao i položajem Glavnog razvodnog ormara (GRO) i razvodne table (RT).

Ekosvet Vam pruža uslugu izrade Plana zaštite od požara u skladu sa zakonskim odredbama i saglasnosti koje se pribavlja u Ministarstvu unutrašnjih poslova. Plan zaštite od požara se sastoji iz prikaza postojećeg stanja zaštite od požara, procene ugroženosti od požara, organizacije zaštite od požara, predloga tehničkih i organizacionih mera za otklanjanje nedostataka i unapređenje stanja zaštite od požara, proračuna potrebnih finansijskih sredstava i propisane proračunske i grafičke priloge.

Ekosvet Vam pruža uslugu izrade Plana zaštite od požara jedinice lokalne samouprave. Jedinica lokalne samouprave donosi Plan zaštite od požara koji sadrži prikaz postojećeg stanja zaštite od požara, procenu ugroženosti od požara, organizaciju zaštite od požara, predlog tehničkih i organizacionih mera za otklanjanje nedostataka i unapređenje stanja zaštite od požara, proračun potrebnih finansijskih sredstava, propisane proračunske i grafičke priloge.

Ekosvet Vam pruža uslugu izrade Planova zaštite od požara subjekata razvrstanih u prvu i drugu kategoriju. Ovi subjekti obavezni su da donesu plan koji sadrži prikaz postojećeg stanja zaštite od požara, procenu ugroženosti od požara, organizaciju zaštite od požara, predlog tehničkih i organizacionih mera za otklanjanje nedostataka i unapređenje stanja zaštite od požara, proračun potrebnih finansijskih sredstava, propisane proračunske i grafičke priloge i proračun maksimalnog broja ljudi koji se mogu bezbedno evakuisati iz objekta. Takođe bliže se prikazuju i podaci o broju vatrogasaca, tehničkoj opremljenosti i obučenosti vatrogasne jedinice, odnosno organizaciji preventivnih mera zaštite od požara, stalnog dežurstva i podaci o broju stručno osposobljenih lica za sprovođenje zaštite od požara.

Ekosvet Vam pruža uslugu izrade Sanacionog plana za otklanjanje posledica požara. U slučaju izbijanja požara bitno je preduzeti mere sanacije i ovakvi planovi sadrže stanje koje je zatečeno, mere koje se trebaju preduzeti, procenu uticaja na život i zdravlje ljudi, zatim procenu uticaja na životnu sredinu, nosioce plana, način, dinamiku i sredstva za realizaciju plana.

Ekosvet Vam pruža uslugu izrade Pravila zaštite od požara koja obuhvata organizaciju tehnoloških procesa na način da rizik od izbijanja i širenja požara bude otklonjen, zaštitu od požara u zavisnosti od namene objekta sa potrebnim brojem lica osposobljenih za obavljanje poslova zaštite od požara donošenje Plana evakuacije i uputstava za postupanje u slučaju požara i način osposobljavanja zaposlenih za sprovođenje protiv požarne zaštite.

Ekosvet Vam pruža uslugu izrade Programa obuke za zaštitu od požara koji se odnosi na lica zaposlena u privrednom subjektu sastoji se iz opšteg i posebnog dela. Opšti deo sadrži osnovna pravila zaštite od požara uključujući programe za njihovo sprovođenje. Posebni deo odnosi se na specifičnosti zaštite od požara obzirom na delatnost privrednog subjekta.

Ekosvet Vam pruža uslugu osnovne obuke iz oblasti zaštite od požara koja se organizuje za sve zaposlene odmah nakon zasnivanja radnog odnosa, a najkasnije u roku od 30 dana od dana zaposlenja. Zaposleni su dužni da prisustvuju obuci i proveri znanja, da se u radu pridržavaju propisanih uputstava, upozorenja, zabrana, mera zaštite, kao i da u slučaju požara pristupe gašenju požara.

Ekosvet Vam pruža uslugu Procene ugroženosti od požara koji predstavlja postupak utvrđivanja nivoa ugroženosti od požara ili tehnološke eksplozije i zaštitnih mera. Na osnovu procene ugroženosti od požara određuju se mere za sprečavanje nastanka i širenja požara i mere za uspešno gašenje, koje proizlaze iz činjeničnih specifičnosti predmetnog plana zaštite od požara. Osnovni elementi procene ugroženosti od požara su postojeće stanje, numerička analiza požarne ugroženosti, stručno mišljenje o postojećem stanju, organizacije službe zaštite od požara kao i profesionalnih vatrogasnih jedinica, predlog mera u skladu sa propisima, zaključak i grafički prilozi.